خودآزمایی درس اول( زبان ) صفحه ۵ و ۶
۱- فرا گیری زبان بر اساس توانایی بالقوه ی انسان وبه تدریج و به طور طبیعی انجام می گیرد؛ به همین دلیل ، به نظر می رسد که استفاده از آن آسان است . همان طور که کودک راه رفتن را با همه ی دشواری اش ،به طور ناخود آگاه فرا می گیرد .
۲- شناخت زبان به دلیل پیچیدگی ، گستردگی و … دشوار است ؛ همان طور که شناخت زندگی یا شناخت فکر و ذهن انسان دشوار به نظر می رسد ؛ زبان ، نمود ذهن پیچیده ی انسان است . دلیل دیگر این است که ما می پنداریم چون طرز استفاده از زبان را می دانیم ، پس خود آن را هم می شناسیم و سعی در شناخت زبان را اغلب بیهوده می دانیم ؛ مثلاُ اکثر ما رانندگی می کنیم . اما در هنگام رانندگی از تک تک عملیاتی که انجام می دهیم تا اتومبیل را سالم به مقصد برسانیم ، آگاهی نداریم . البته پیچیدگی دانش زبانی از این هم فراتر است و حتی هنوز برای زبان شناسان چگونگی فرا گیری این زبان پیچیده توسط کودک در کوتاه ترین زمان ممکن – که البته در مقایسه با دانش فرا گرفته کوتاه می نماید ـ یکی از شگفتی هاست .
۳-دیو ، سیمرغ ، هما ، پری دریایی ، ققنوس .
۴- کیوی ، موبایل ( تلفن همراه ) ، کامپیوتر ( رایانه ) .
۵-خیر ، همان طور که به سادگی راه می رویم امِا فرایند راه رفتن ـ چگونگی حفظ تعادل و فرمان های مغز ، را نمی شناسبم ، از زبان نیز استفاده می کنیم . حال آن که شناخت زبان موضوعی متفاوت است .
۶-زبان ، نظام، ارتباط، پیام رسانی ، انسان .
۷- نامه می نویسیم ، کتاب می خوانیم ، فیلم می بینیم ، سخنرانی می کنیم و…
خود آزمایی درس پانزدهم : ( زبان شناسی چیست ؟( ۱ ) صفحه ۷۷
۱- زبان شناسی مثل همه ی علوم دیگر – از روش های رایج در تحقیقات علمی ( مشاهده ، تجربه ،آزمایش و فرضیه سازی ) استفاده
می کند .
۲- زبان شناسان برای حل مشکل دگرگونی زبان ، عامل « زمان » را که موجب تحول وتغییر در زمان می شود ،کنار می گذارند و مطالعه ی تغییر و تحول زبان را به شاخه ای دیگر از زبان شناسی – به نام زبان شناسی تاریخی – می سپارند .
۳- مطالعه و تحقیق در یکی از گویش های مختلف جغرافیایی ، اجتماعی و . . .
۴- باران ملایمی، نم نم می بارید ، به طوری که زمین را اندکی خیس می کرد .
- از این منطقه ، انواع خرما به دست می آید(به عمل می آید) و در آن حیوانات بسیار گوناگونی زندگی می کنند .
- بعد یوسف را به سرآن چاه بردند و لباس او را بیرون آوردند وبه کمرش طنابی بستند .
- وقتی به شهر بصره رسیدیم ، به علت فقر ودرماندگی به دیوانه ها شبیه بودیم و مدت سه ماه بود که موی خود را کوتاه نکرده بودیم .
۵ – بارانکی : مفرد ، نکره ،عام ،مشتق / زمین : مفرد ، جنس ، عام ، ساده
خرما : مفرد ،جنس ، عام ،ساده / یوسف : مفرد ، شناس ، خاص ، ساده
زمین : مفرد ، جنس ، عام ، ساده / بصره : مفرد ، شناس ، خاص ، ساده
برهنگی : مفرد ، جنس ، عام ، مشتق / دیوانگان : جمع ، جنس ،عام ، ساده
۶ – در خط نسخ حروف وکلمات ،زاویه دار و یک نواخت است و حرف ها در کنار هم چیده می شوند ،در حالی که حروف و کلمات در خط تحریری منحنی ومتعادل اند . حرف ها با یک دیگر تناسب و تقارن دارند و بعضی حروف روی هم قرار می گیرند . در این خط به جای زاویه ی حروف از قوس استفاده می شود و حروف دندانه دارکشیده نوشته می شوند . به همین دلیل ،خط تحریری نسبت به خط نسخ سریع تر نوشته می شود و در زندگی کاربرد بیش تری دارد . البته هر دو خط جنبه ی کاربردی معمولی دارند و خط های هنری نیستند اما خط نسخ چون حروف را واضح و بر جسته نشان می دهد ، برای آموزش و چاپ آثار مناسب تر است . خط تحریری ، خط معیار به حساب می آید .
درس سیزدهم ( در امواج سند ) :
لغت
1- «سینه مالان»، یعنی ......... : سینهخیز
2- «سرخی آسمان بعد از غروب آفتاب» با چه واژهای هم معنی است؟ شفق
3- کلمهی مشخص شده در مصراع «خداوند چه افسرها که رفته» به چه معناست؟ تاج
4- «بی پایاب» به چه معناست؟ بی گدار، پایاب جایی از رودخانه است که بتوان از آن گذشت
5- «تازیک»، یعنی ........ : غیر ترک، به ویژه فارسی زبانان را گویند
6- نهاد بیت «به مغرب سینه مالان قرص خورشید/ نهان میگشت پشت کوهساران» کدام است؟ قرص خورشید
7- مفعول بیت داده شده کدام است؟ «به فرزندان و یاران گفت چنگیز/ که گر فرزد باید، باید این سان» : تمام مصراع دوم
درس دوم : (رزم رستم و سهراب)
لغت
1- «ایدون»، یعنی .... : چنین، چنان
2- «نخجیر» به چه معناست؟ شکار، شکارگاه
3- کلمهی مشخص شده در بیت «چو ده سال شد زان زمین کس نبود/ که یارست با وی نبرد آزمود» به چه معناست؟ توانست
4- معنی «گَو» در مصراع «تو پور گَو پیلتن رستمی .......» چیست؟ پهلوان
مست و هشیار
محتسب، مستی به ره دید و گریبانش گرفت مست گفت ای دوست، این پیراهن است، افسار نیست پروین
قصد سرم داری خنجر به مشت
بس کن و کم گوی سخن کم نویس بس بودت دفتر جان سر نوشت مولوی
بی پدر
اینهمه بخل چرا کرد، مگر من چه میخواستم از گیتی پست پروین
داستان حاجی و صوفی
گفت به زر کار خود آراستم یافتم آن گنج که میخواستم نظامی
نشان بخت بلندست و طالع میمون
گر آبروی بریزد میان انجمنت به دست دوست حلالست اگر بریزد خون سعدی